Dnia 8 kwietnia 2021 roku zmarł przewodniczący naszej rady programowej ds. historii, kultury i sztuki dr Stanisław Dziedzic. Był nie tylko naszym współpracownikiem, ale także serdecznym przyjacielem. Redakcja zawsze czekała na jego celne uwagi, spostrzeżenia i poprawki. Na organizowanych przez nas redakcyjnych wyjazdach był duszą towarzystwa i kopalnią wiedzy na tematy historyczne, zwłaszcza kiedy dotyczyło to „Kresów Rzeczypospolitej”, w czym był ekspertem. Zawsze słuchaliśmy go z uwagą, doceniając sposób przekazywania wiedzy i zaangażowanie w „wyjazdowe wykłady”. Służbowo prawdziwy dyrektor, w codziennych kontaktach był ciepłym i serdecznym człowiekiem, z dużym poczuciem humoru. O tym zresztą oraz udziale Stanisława w organizowanych przez redakcję wydarzeniach, będę Państwu opowiadał na łamach kolejnych wydań „Renowacji i Zabytków”.
Żegnamy Cię, Staszku, pamiętając o wspólnie spędzonych chwilach.

Edward Hardt, „Renowacje i Zabytki”

Stanisław Dziedzic urodził się 13 października 1953 r. w Dąbrowie koło Rzeszowa. Rozpoczynając studia w Uniwersytecie Jagiellońskim, mieszkał w Domu Studenck i m „Żaczek”, gdzie przeszedł pierwsze szlify samorządności, pracując w Radzie Samorządu „Żaczka”. W 1978 r. został absolwentem filologii polskiej UJ, w tym też roku skończył na UJ studia dziennikarskie. Często mawiał, że był jednym z ostatnich słuchaczy wykładów tak wybitnych polonistów jak prof. Kazimierz Wyka czy prof. Maria Dłuska. W roku 2015 uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych na UJ. Jego rozprawa doktorska była poświęcona młodzieńczej twórczości literackiej Karola Wojtyły – Jana Pawła II.

Przez lata był nauczycielem akademickim związanym z macierzystą uczelnią, gdzie wykładał zagadnienia związane z zarządzaniem kulturą oraz prowadził – ulubione przez studentów – zajęcia poświęcone dziedzictwu kulturowemu Krakowa.
Był pracownikiem administracji państwowej i samorządowej. W latach 1989–2004 pracował jako zastępca dyrektora Wydziału Kultury i Sztuki Urzędu Miasta Krakowa, zastępca dyrektora i dyrektor Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Województwa Małopolskiego, 2004–2016 jako dyrektor Wydziału Kultury i Dziedzictwa Narodowego Urzędu Miasta Krakowa.
Ponadto był wicedyrektorem Biura Jubileuszowego 600-lecia Odnowienia Uniwersytetu Jagiellońskiego, członkiem Zarządu i wiceprezesem Radia Kraków S.A., członkiem Rady Nadzorczej Telewizji Polskiej S.A., a także członkiem Rady Muzeum Niepodległości w Warszawie oraz Rady Programowej Muzeum Archeologicznego w Krakowie.

Od 2016 r. był pełnomocnikiem Prezydenta Miasta Krakowa ds. organizacji Biblioteki Kraków, na której czele stanął w 2017 r. Tworząc tę instytucję kultury, zadbał przede wszystkim o pracowników likwidowanych bibliotek dzielnicowych. Jego wizja biblioteki wybiegała jednak daleko w przyszłość i ogarniała dziedziny, którymi biblioteki publiczne dotąd się nie zajmowały, bądź robiły to – z różnych względów – marginalnie. Dużą wagę przykładał do pracy działu wydawniczego Biblioteki Kraków.
W uzgodnieniu z Prezydentem Miasta Krakowa podjął prace nad II wydaniem Encyklopedii Krakowa. Był założycielem i redaktorem naczelnym Rocznika Biblioteki Kraków. Powołał do życia miesięczny Informator Czytelniczo- Kulturalny Biblioteka Kraków, ogólnopolski kwartalnik literacki Czas Literatury, podjął się kontynuacji wydawania miesięcznika społeczno-kulturalnego Kraków, stworzył też serię poetycką szczególnie ważnych twórców Krakowa (np. Stanisław Stabro, Krzysztof Lisowski), podjął kontynuację serii wydawniczej Poeci Krakowa (ukazały się m.in. tomy Zofii Zarębianki, Jadwigi Maliny czy Leszka Długosza). Inicjator i przewodniczący Kapituły Nagrody Żółtej Ciżemki przy Bibliotece Kraków, pomysłodawca cieszącego się dużą popularnością cyklu filmów Portrety Literackie, realizowanego wspólnie z Telewizją Kraków.

Stanisław Dziedzic był inicjatorem wielu ważnych dla Krakowa przedsięwzięć, m.in. projektu Krakowskie Noce, ze szczególnie Mu bliską Nocą Cracovia Sacra, która od 2008 r. odbywała się w dniach 14 i 15 sierpnia. Noc Cracovia Sacra jest przedsięwzięciem z cyklu nocnego eksplorowania Krakowa, ukazującego fenomen religijny miasta.
Prezentowany corocznie program Nocy Cracovia Sacra jest bardzo bogaty i zróżnicowany, zawiera liczne koncerty o tematyce sakralnej, spektakle słowno-muzyczne, wystawy, jak również przewiduje zwiedzanie najpiękniejszych świątyń Krakowa i okolic, odkrywanie kościelnych zabytków i dzieł sztuki, na co dzień niedostępnych dla zwiedzających.
Każdorazowo Nocy Cracovia Sacra towarzyszy motyw przewodni, który w swoim kształcie, charakterze i bogactwie programowym nie ma odpowiednika w Europie.

Bezcenną działalnością Stanisława Dziedzica jako znawcy i miłośnika historii, kultury i zabytków Krakowa była praca w Społecznym Komitecie Odnowy Zabytków Krakowa, do którego został powołany przez Prezydenta RP w 2001 r., a od 2016 r. był członkiem Prezydium SKOZK.

Dbałość o zabytki i przywracanie Krakowowi należnego wizerunku była Jego idée fixe.

Za Jego przyczyną, jako niestrudzonego orędownika zachowania szeroko rozumianego dziedzictwa, w tym również zabytków, już od 2006 r. w Krakowie realizowane jest przedsięwzięcie związane z dofinansowaniem z budżetu Miasta prac przy obiektach zabytkowych w formie dotacji celowej.
Stanisław Dziedzic był też inicjatorem utworzenia na obszarze Starego Miasta Parku Kulturowego jako szczególnej formy ochrony tej przestrzeni. Dzięki tej inicjatywie przestrzeń Starego Miasta odzyskuje swój klimat m.in. dzięki dbałości o stylowe reklamy, likwidację ich nadmiaru, dbałość o nawiązania do dawnego wyglądu miasta.

Stanisław Dziedzic był autorem ponad tysiąca publikacji, w tym kilkuset o charakterze naukowym i popularnonaukowym, publikowanych na łamach gazet i periodyków, m.in. takich jak: „Student”, „Ruch Literacki”, „Dziennik Polski”, „Zeszyty Naukowe UJ”, „Zeszyty Naukowe KUL”, „Renowacje i Zabytki”, „Alma Mater”.

Znaczna część jego publikacji dotyczyła historii literatury polskiej, fenomenu artystycznego i duchowego Krakowa oraz Ziemi Krakowskiej, zarządzania kulturą oraz ochrony dziedzictwa kulturowego.
Był autorem lub współautorem 24 książek, m.in. Monografia Teatru 38, Krakowskie dziedzictwo kulturowe, Małopolska Zachodnia, Ojczyzna myśli mojej. Studia i szkice literackie, Skałka. Kościół i klasztor Paulinów w Krakowie, Serce Polski, Alma Mater Iagellonica, Złote więzienie Stanisława Augusta, Kraków to jest wielka rzecz, Portrety niepospolitych. Jego teksty przetłumaczono na piętnaście języków.

Stanisław Dziedzic odznaczony został m.in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Srebrnym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis, Złotym Medalem Zasłużony dla Archidiecezji Krakowskiej.

Ewa Glińska
Urząd Miasta Krakowa