Projekt “Miasta stojące murem”, czyli miasta z murami obronnymi

Polska pełna jest miast i miasteczek, w których zachowały się mury obronne o mniejszej lub większej długości. Istnieją też miasta, takie jak Paczków (opolskie), Byczyna (opolskie) czy Szydłów (świętokrzyskie), o których mówi się “polskie Carcassonne”. Z uwagi na dużą ilość takich miejscowości powstał projekt “Miasta stojące murem”, który ma na celu pokazanie szerszej społeczności piękna polskich miast i miasteczek w aspekcie pozostałości średniowiecznych murów obronnych.

Polskie miasta otoczone murami obronnymi

Pomysł na projekt powstał zupełnie przypadkiem, gdy w listopadzie 2020 roku jeden ze znajomych wspomniał, że stare miasto w Byczynie (opolskie) jest w całości otoczone średniowiecznymi murami obronnymi z bramami miejskimi. Wcześniej wielokrotnie przejeżdżałem przez Byczynę, ale nigdy nie wjeżdżałem na teren starego miasta. Postanowiłem wówczas odwiedzić ją, mimo, że był zimny listopad. Miasteczko bardzo mi się spodobało i w następstwie podróży powstał artykuł na moim blogu Antek w podróży.

Myślałem wówczas, że miast otoczonych murami jest niewiele, ponieważ nie kojarzyłem z własnych podróży takich obrazów. Po publikacji artykułu czytelnicy zaczęli podsyłać mi kolejne miasta, z których zrobiła się całkiem spora lista.

Postanowiłem w pierwszej kolejności odwiedzać miasta w zasięgu jednodniowych wyjazdów, a były to m.in. Szydłów (świętokrzyskie), Paczków (opolskie), Namysłów (opolskie), Bierutów (opolskie), Oleśnica (dolnośląskie), Środa Śląska (dolnośląskie). W późniejszym czasie zaplanowałem również podróż do województw lubuskiego oraz zachodniopomorskiego, gdzie także można znaleźć mnóstwo takich miast. Dobrym przykładem może być Ośno Lubuskie (lubuskie), Chojna (zachodniopomorskie), Trzcińsko-Zdrój (zachodniopomorskie), Pyrzyce (zachodniopomorskie). Oczywiście takich miejscowości jest więcej, a to tylko kilka przykładów.

Obecnie na liście mam około 80 miast, z których udało mi się już odwiedzić połowę. Większość z nich położona jest we wspomnianych wcześniej województwach opolskim, dolnośląskim, lubuskim i zachodniopomorskim, ale to nie znaczy, że w innych regionach Polski takich nie ma. Takim przykładem może być Chełmno (kujawsko-pomorskie), albo Biecz (podkarpackie).

Projekt “Miasta stojące murem” obejmuje nie tylko miasta, w których zachowały się pełne obwarowania, ale również takie miejscowości, gdzie jest mniej niż połowa murów.

Każde z miast uwzględnionych w projekcie ma mury w różnym stanie. Niektóre mury są mocno zrujnowane i nikt o nie nie dba, są też takie, gdzie obwarowania są zrewitalizowane i funkcjonują jako wizytówka miasta np. Lwówek Śląski, czy Strzelce Krajeńskie. W wielu miastach mury są mocno obniżone do poziomu murku o wysokości kilkudziesięciu centymetrów, ale mimo wszystko zachowane w większej długości.

Z odwiedzonych dotychczas miejscowości mam kilkanaście, które skradły moje serce z uwagi na klimat panujący w mieście, stan murów, albo baszty czy bramy miejskie. Do ulubionych mogę zaliczyć Strzelce Krajeńskie (lubuskie), Namysłów (opolskie), Ośno Lubuskie (lubuskie), Byczynę (opolskie), Trzcińsko-Zdrój (zachodniopomorskie), Pyrzyce (zachodniopomorskie) i Środę Śląską (dolnośląskie).

Strzelce Krajeńskie (lubuskie) posiadają mury obronne z XIII wieku, które zachowały się niemal w całości, a ich długość wynosi 1640 metrów. Obwarowania niedawno zostały zrewitalizowane i robią spore wrażenie. W Strzelcach Krajeńskich zachowała się również gotycka Brama Młyńska oraz Baszta Więzienna (nazywana Basztą Czarownic).

Ośno Lubuskie, również należące do moich ulubionych, ma z kolei bardzo fajny małomiasteczkowy klimat. Podczas pobytu miałem wrażenie, że nikt się nigdzie nie spieszy. Mury obronne zbudowano w XIV i XV wieku, a do dzisiaj zachowało się około 1350 metrów. Duże wrażenie robią również baszty, wśród których można wyróżnić Złodziejską i Krzaków (obie z XIV wieku).

Trzcińsko-Zdrój to niewielkie miasto położone w województwie zachodniopomorskim. Mury obronne pochodzą z przełomu XIII i XIV wieku. Z pierwotnych obwarowań do czasów obecnych przetrwało ponad 90%, czyli 1564 metry. Zachowało się też 27 baszt wykuszowych oraz dwie bramy miejskie Myśliborska i Chojeńska z XIV wieku.

Namysłowskie mury obronne w średniowieczu otaczały miasto na długości 1800 metrów. Obecnie zachowało się około 80% obwarowań, Baszta Prochowa oraz Brama Krakowska, która swoją wielkością robi wrażenie.

Projekt został przeze mnie podzielony na dwie części. Podczas pierwszej części odwiedzam miasteczka, spacerując po nich robię zdjęcia. Poznaję ich charakter i staram się chociaż na chwilę poczuć klimat. Z takich wizyt powstają potem artykuły, które publikuję na swoim blogu Antek w podróży.

Niebawem będę startował z drugą częścią projektu. W jej trakcie część z miasteczek planuję odwiedzić ponownie i spędzić w nich trochę więcej czasu, aby zebrać materiał filmowy. Kilka wyjazdów prawdopodobnie uda mi się zrealizować jeszcze podczas obecnego sezonu letniego.

Projekt “Miasta stojące murem” powstał z pasji do podróży oraz chęci promocji polskich miast, które mają swój urok. Projekt jest jednocześnie moim prywatnym przedsięwzięciem, które finansuję głównie z własnych środków. Mam nadzieję, że uda mi się doprowadzić go do końca, a szersza publika pozna nowe i ciekawe miejsca.

Zachęcamy do obejrzenia filmu

https://www.youtube.com/watch?v=egd7NThGc3E