Prace na obiektach zabytkowych to często wielka niewiadoma – w przeciwieństwie do nowego budownictwa, gdzie prawie wszystko jest konkretne i powtarzalne. W przypadku obiektów zabytkowych, mających wieloletnią lub wiekową historię, praktycznie do końca remontu trzeba liczyć się z niespodziankami.

Minęły lata działalności P.P. Pracowni Konserwacji Zabytków, posiadającej wyspecjalizowane firmy, przygotowane do wykonywania szeregu badań, także odkrywek na etapie projektu, które pozwalały przewidzieć sposób i rodzaj wykonania prac. Wykonawca wchodzący na obiekt, dzięki przeprowadzonym wcześniej pracom, miał dużo łatwiej, gdyż wiedział, czego może się spodziewać.

Wykonane w latach działalności PKZ inwentaryzacje obiektów są często jedynymi dokumentacjami dla wielu firm wykonawczych. Obecnie wiele projektów wykonywanych jest przez pracownie z odległych miejscowości, a sama koncepcja i zalecane materiały są typowe dla nowego budownictwa i nie uwzględniają specyfiki danego obiektu. Jest to bardzo ryzykowne, a brak znajomości obiektu może doprowadzić nawet do katastrofy budowlanej. Przykładowo, w projekcie zaleca się wymianę drewnianych stropów, nie wspominając o stojących na nich ścianach, a pogłębianie piwnic do poziomu ław fundamentowych lub niżej odbywa się bez dodatkowych prac zabezpieczających. Często przeszkodą w dokonaniu prac jest ich nieuwzględnienie na etapie projektowym i kosztorysowym.

Firma Baumit, producent chemii budowlanej, ma w swojej ofercie typowe rozwiązania i materiały renowacyjne. Często również produkuje krótkie serie na indywidualne zamówienie, wg historycznych receptur oraz wyglądu. Choć koszty takiej produkcji są nieco wyższe od standardowych, warto je uwzględnić na etapie projektu i tworzenia kosztorysu, aby przywrócić obiektom historyczne faktury i wygląd. Dotyczy to głównie remontów kapitalnych, które powodują usuwanie całych powierzchni tynków. Należy pamiętać, że, w przypadku renowacji, najtańsze rozwiązania i materiały często powodują bezpowrotną utratę wyglądu i wartości historycznej obiektów.